Stefan Wojtas

Stefan Wojtas
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

5 października 1943
Zakopane

Data śmierci

maj 2024

Zawód, zajęcie

pianista,
pedagog

Doktor nauk
sztuk muzycznych
Specjalność: pianistyka
Alma Mater

Akademia Muzyczna w Bydgoszczy

Profesor nadzwyczajny
uczelnia

Akademia Muzyczna w Krakowie

Wydział Instrumentalny

Katedra Fortepianu

Odznaczenia
Medal Komisji Edukacji Narodowej Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Złoty Krzyż Zasługi Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Stefan Wojtas (ur. 5 października 1943 w Zakopanem, zm. w maju 2024[1]) – polski pianista i pedagog, doktor sztuk muzycznych, profesor nadzwyczajny Akademii Muzycznej w Krakowie, a następnie starszy wykładowca Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz dyrektor Państwowej Szkoły Muzycznej II stopnia im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie[2].

Życiorys

Działalność pianistyczna

Pochodzi z Podhala, gdzie się urodził w 1943 w Zakopanem[3]. W młodości kształcił się w klasie fortepianu, w Państwowej Szkole Muzycznej II st. im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie, która wówczas mieściła się przy ul. Warszawskiej[3]. W roku 1958 zamieszkał w domu przy ulicy Garncarskiej 3[4] u wybitnego pedagoga Ludwika Stefańskiego, męża wybitnej pianistki Haliny Czerny-Stefańskiej, gdzie do 1968 miał własny pokój z fortepianem i pobierał u niego wielogodzinne lekcje gry na tym instrumencie[3]. Po ukończeniu średniej szkoły muzycznej rozpoczął studia na Akademii Muzycznej w Krakowie, w klasie prof. Ludwika Stefańskiego, którą ukończył w 1968 z wyróżnieniem[5]. W czasie studiów w 1966 brał udział w III Międzynarodowym Konkursie Muzycznym im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie. Następnie w 1969, uczestniczył w III Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym w Leeds, gdzie otrzymał nagrodę[6], a w 1970 w VIII Konkursie Chopinowskim w Warszawie[3]. Już podczas studiów rozpoczął działalność koncertową[5]. Występował w Polsce, Stanach Zjednoczonych, Szwecji, Wielkiej Brytanii czy Związku Radzieckim[5]. Dwukrotnie został laureatem Ogólnopolskiego Konkursu Pianistycznego na stypendium im. Fryderyka Chopina. Dokonał nagrań archiwalnych dla Polskiego Radia i Telewizji Polskiej utworów takich kompozytorów jak: Józef Elsner, Ludwig van Beethoven, Fryderyk Chopin, Franz Liszt, Ignacy Jan Paderewski czy Karol Szymanowski[5]. Pianista miał spore kłopoty z przezwyciężeniem stresu podczas gry, który był przyczyną problemów nerwicowych[3].

Działalność pedagogiczna

Równolegle z działalnością koncertową podjął w 1968 działalność pedagogiczną w Państwowej Szkole Muzycznej II st. im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie, zostając w 1991 jej dyrektorem[7][5]. W okresie (1983–2014) prowadził również klasę fortepianu w Akademii Muzycznej w Krakowie[8], zostając profesorem nadzwyczajnym[2]. Od 2014 prowadził zajęcia na Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy[3].

Wielu jego wychowanków zostało laureatami krajowych i międzynarodowych konkursów pianistycznych, m.in. Piotr Machnik, Piotr Kosiński, Marcin Koziak, Krzysztof Książek, Szymon Nehring, Marek Szlezer, Ireneusz Boczek, Anna Boczar, Aleksandra Łaptaś, Dobrochna Krówka, Joanna Pociej czy Paweł Filek[7][5]. Jeden z jego wychowanków Marek Szlezer stwierdził m.in.[3]:

Bardziej niż na elementach technicznych skupia się na wykształceniu u ucznia prawidłowej estetyki i jej formowaniu. Uczy szacunku do tekstu i dokładnego rozumienia detali. W tym prawdopodobnie tkwi klucz do jego sukcesu.

Prowadził lekcje z pianistami na zasadzie spotkań i dyskusji o muzyce[3]. Swoją rolę w życiu młodego pianisty tak określił[9]:

Rolą pedagoga jest nauczenie młodego człowieka, jak obserwować siebie i jak pracować, żeby móc się rozwijać artystycznie przez całe życie.

Był jurorem wielu ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów pianistycznych. Założył też w 2009 Fundację Pro Musica Bona, która pomaga utalentowanym młodym muzykom z Małopolski[10][6]. Wraz ze swoją córką, skrzypaczką i pedagogiem Joanną Wojtas[11] był w radzie fundatorów tej fundacji[10]. W okresie (2011–2014) był członkiem Rady ds. Szkolnictwa Artystycznego VI kadencji, organu opiniodawczego i wnioskodawczego w sprawach dotyczących kształcenia artystycznego, powołanej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Bogdana Zdrojewskiego[12].

Publikacje (albumy)

Dla firmy fonograficznej Dux utrwalił na trzech płytach CD utwory Domenica Scarlattiego, Josepha Haydna, Fryderyka Chopina, Roberta Schumanna, Aleksandra Skriabina i Isaaca Albéniza[13].

Albumy
Rok Tytuł Wydawca
1999 Piano. Scarlatti, Haydn, Schumann, Skriabin Dux
2005 Chopin. Sonatas, mazurkas
2009 Izaak Albéniz: Iberia & Navarra

Odznaczenia i nagrody

Za swą działalność pedagogiczną i organizacyjną odznaczony został wieloma medalami i nagrodami (m.in. dwukrotnie nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego[8], Medalem Komisji Edukacji Narodowej[8], Złotym i Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[14] czy Złotym Krzyżem Zasługi[15])

Odznaczenia
Rok Odznaczenie / Nagroda
2001 Medal Komisji Edukacji Narodowej[8][6]
2005 Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w dziedzinie muzyki[14]
Złoty Krzyż Zasługi[15]
2006 Nagroda I stopnia Centrum Edukacji Artystycznej[6]
2009 Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego I stopnia[16]
2010 Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w dziedzinie szkolnictwa artystycznego[14]
2011 Nagroda EXCELLENCE IN TEACHING[17]
2015 Medal Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie za wychowanie wybitnych pianistów Szymona Nehringa i Krzysztofa Książka[18]
2016 Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie edukacji artystycznej[6]
2018 Nagroda Województwa Małopolskiego Ars Quaerendi w kategorii „mistrz”[6]

Przypisy

  1. ↑ Zmarł pianista i pedagog prof. Stefan Wojtas - Dwójka - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-05-28]  (pol.).
  2. ↑ a b Stefan Wojtas. Ludzie nauki ↓.
  3. ↑ a b c d e f g h MateuszM. Borkowski MateuszM., Stefan Wojtas. Profesor od Chopina, [w:] Dziennik Polski [online], dziennikpolski24.pl, 23 października 2015 [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22] .
  4. ↑ MateuszM. Borkowski MateuszM., Dom pełen fortepianów. Tu swoje kariery rozpoczynali wielcy muzycy, [w:] Dziennik Polski [online], dziennikpolski24.pl, 6 maja 2016 [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22] .
  5. ↑ a b c d e f Stefan Wojtas [online], kulturalna.warszawa.pl [dostęp 2019-05-19] .
  6. ↑ a b c d e f Laureaci Nagrody Województwa Małopolskiego Ars Quaerendi (prof. Stefan Wojtas - mistrz). (PDF) [online], malopolska.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22] .
  7. ↑ a b Stefan Wojtas, [w:] Państwowa Szkoła Muzyczna II st. im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie [online], zelenski.krakow.pl [zarchiwizowane z adresu 2019-05-25] .
  8. ↑ a b c d Osoby związane z Chopinem. Stefan Wojtas, [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [online], pl.chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2017-09-29] .
  9. ↑ MajkaM. Lisińska-Kozioł MajkaM., AndrzejA. Arczewski AndrzejA., Zawzięty na granie [online], tygodnikprzeglad.pl, 4 stycznia 2004 [zarchiwizowane z adresu 2022-01-28] .
  10. ↑ a b Rada fundatorów. Stefan Wojtas i Joanna Wojtas, [w:] Fundacja ProMusicaBona [online], fundacjapromusicabona.pl, 11 kwietnia 2010 [zarchiwizowane z adresu 2022-09-24] .
  11. ↑ Joanna Wojtas, [w:] Państwowa Szkoła Muzyczna II st. im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie [online], zelenski.krakow.pl [zarchiwizowane z adresu 2019-05-25] .
  12. ↑ Nowa Rada ds. Szkolnictwa Artystycznego, [w:] Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [online], mkidn.gov.pl, 20 stycznia 2011 [dostęp 2019-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22] .
  13. ↑ Fortepian – wykonawcy: Wojtas Stefan [online], dux.pl [zarchiwizowane z adresu 2017-09-26] .
  14. ↑ a b c Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis (Wojtas Stefan), [w:] Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [online], mkidn.gov.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-08-12] .
  15. ↑ a b POSTANOWIENIE PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 23 września 2005 r. o nadaniu odznaczeń [online], prawo.pl, 23 września 2005 [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22] .
  16. ↑ Nagrody dla nauczycieli ze szkół artystycznych, [w:] Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [online], mkidn.gov.pl, 21 października 2009 [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22] .
  17. ↑ EXCELLENCE IN TEACHING, [w:] Akademia Muzyczna w Krakowie [online], amuz.krakow.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-09-29] .
  18. ↑ Medal Filharmonii dla prof. Stefana Wojtasa, [w:] Filharmonia im. Karola Szymanowskiego w Krakowie [online], filharmonia.krakow.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-03-22] .

Linki zewnętrzne

  • Przew. kwal. I Stefan Wojtas, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2019-05-19] .
  • Stefan Wojtas w bazie AllMusic (ang.)
  • Stefan Wojtas (ang.) w Musixmatch
  • Stefan Wojtas w bazie You Tube
  • Stefan Wojtas (ang.) w Apple Music
  • VIAF: 300598613
  • PLWABN: 9810622470805606
  • NUKAT: n2011205452
  • WorldCat: viaf-300598613
Identyfikatory zewnętrzne:
  • identyfikator osoby w bazie „Ludzie nauki” (dawnej): 9607