Simon Antoine Jean L’Huillier

Principiorum calculi differentialis et integralis expositio elementaris, 1795

Simon Antoine Jean L’Huillier; nazwisko zapisywane też w postaci: L’Huilier, Lhuilier, Lhuillier; (ur. 24 kwietnia 1750 w Genewie, zm. 28 marca 1840, tamże) – szwajcarski matematyk wywodzący się z francuskich hugenotów. Był członkiem polskiego Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych.

Życiorys

Syn Laurenta i Suzanne Constance Matte. Choć był przeznaczony przez rodziców na pastora i ukończył w 1766 Akademię Genewską dużo bardziej pasjonowała go matematyka i została nauczycielem matematyki. W 1777 roku wygra konkurs rozpisany przez Komisję Edukacji Narodowej na napisanie podręcznika do matematyki. W tym samym roku jako nauczyciela matematyki i fizyki dla młodego Adama Jerzego Czartoryskiego zatrudnił go książę Adam Kazimierz Czartoryski. Na dworze Czartoryskich w Puławach pracował też jako bibliotekarz oraz nauczał młodsze dzieci księcia: Marię Wirtemberską i Konstantego Czartoryskiego. W tym czasie pośredniczył w kontaktach między parafią ewangelicko-reformowaną w Warszawie a kościołem kalwińskim w Genewie[1].

W 1788 opuścił służbę u Czartoryskich i powrócił do Genewy[2]. W 1791 został nauczycielem księcia Henryka Lubomirskiego i znów przebywał w Polsce. Do Genewy powrócił na stałe w 1793, gdzie w 1795 został profesorem Akademii Genewskiej, której ostatnim rektorem został w 1798. Po reorganizacji uczelni w 1800 roku nauczał tam matematyki aż przejścia na emeryturę w 1823 roku. Jego uczniem był Jaques Charles Francois Sturm. Do końca życia korespondował z rodziną Czartoryskich[2][1].

Jego prace dotyczyły analizy matematycznej i topologii. Szczególnie zasłużył się uogólnieniem wzoru Eulera dotyczącego grafów planarnych[3].

Przypisy

  1. a b Simon Antoine L’Huillier [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2022-10-17]  (pol.).
  2. a b Helena Mącznik, Puławski Słownik Biograficzny, Puławy 1994, s. 177-178
  3. S.-A.-J. L’Huillier. Mémoire sur la polyèdrométrie. „Annales de Mathématiques”. 1861, 3. s. ss.169-189. 

Linki zewnętrzne

  • publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Simon Antoine Jean L’Huillier w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
  • Simon Antoine Jean L’Huillier, Algebra dla Szkół Narodowych, Warszawa 1782
  • Simon Antoine Jean L’Huillier, Arytmetyka Dla Szkół Narodowych Trzeci raz wydana, Kraków 1785.
  • Simon Antoine Jean L’Huillier, Geometrya Dla Szkoł Narodowych. Cz. 1, Wilno 1796.
  • Simon Antoine Jean L’Huillier, Geometria dla szkół narodowych. Cz. 2, Kraków 1785
  • Marek Kordos, Szkoła Rycerska i Komisja Edukacji Narodowej, „Delta” 9 (508) 2016
  • ISNI: 0000000110372615
  • VIAF: 7727321
  • LCCN: nr90015554
  • GND: 100189555
  • BnF: 13005974t
  • SUDOC: 033764638
  • NKC: ola2016918852
  • NTA: 240180577
  • BIBSYS: 1615358753432
  • CiNii: DA12231055
  • Open Library: OL4854285A
  • PLWABN: 9810536924805606
  • NUKAT: n02724384
  • LIH: LNB:YV4;=BP
  • PWN: 3932166
Identyfikatory zewnętrzne:
  • MacTutor: Lhuilier