Powiat wołomiński
powiat | |||||||||
| |||||||||
Państwo | Polska | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||
TERC | 1434 | ||||||||
Siedziba | Wołomin | ||||||||
Starosta | Arkadiusz Werelich | ||||||||
Powierzchnia | 955,37 km² | ||||||||
Populacja (31.12.2020) • liczba ludności |
| ||||||||
• gęstość | 260,9 os./km² | ||||||||
Urbanizacja | 66,55% | ||||||||
Tablice rejestracyjne | WWL, WV | ||||||||
Adres urzędu: ul. Prądzyńskiego 305-200 Wołomin | |||||||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie województwa | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Strona internetowa |
Powiat wołomiński – powiat w Polsce, leżący w centralnej części województwa mazowieckiego, na północny wschód od Warszawy. Został utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Wołomin.
Powiat wołomiński jest najludniejszym powiatem ziemskim województwa mazowieckiego. Najludniejszym miastem powiatu są Ząbki (45 tys. mieszkańców).
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[2] powiat zamieszkiwało 249 299 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 251 276 osób[3].
Podział administracyjny
W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejskie: Kobyłka, Marki, Ząbki, Zielonka
- gminy miejsko-wiejskie: Jadów, Radzymin, Tłuszcz, Wołomin
- gminy wiejskie: Dąbrówka, Klembów, Poświętne, Strachówka
- miasta: Kobyłka, Jadów, Marki, Radzymin, Tłuszcz, Wołomin, Ząbki, Zielonka
Władza
- starosta: Arkadiusz Werelich
- wicestarosta: Katarzyna Pazio
- członkowie zarządu: Marta Rajchert, Robert Roguski i Tomasz Kalata.
Rada powiatu
- przewodniczący: Adam Pietrzak
- wiceprzewodniczący: Wiesław Mędrzycki, Cezary Wnuk
- członkowie rady: Paweł Banaszek, Piotr Borczyński, Paweł Dąbrowski, Radosław Dec, Izabella Dziewiątkowska, Konrad Fuśnik, Tomasz Kalata, Sławomir Klocek, Adam Łossan, Jolanta Madziar, Jerzy Mikulski, Marta Rajchert, Kazimierz Rakowski, Robert Roguski, Ewa Rosa, Jolanta Salak, Grzegorz Siwek, Paweł Solis, Magdalena Suchenek, Igor Sulich, Tomasz Szturo, Robert Szydlik, Paweł Śliwa, Anna Uścińska, Janusz Werczyński, Arkadiusz Werelich
Historia
Powiat powstał 1 lipca 1952 roku, po przeniesieniu starostwa powiatowego z Radzymina do Wołomina[4]. Obejmował dodatkowo miasto Rembertów, które 1 kwietnia 1957 roku zostało włączone do terytorium Warszawy (bez terenów po wschodniej stronie linii kolejowej nr 449, przyłączonych do Zielonki)[5], oraz gminę Zabrodzie, która w 1999 r. znalazła się w reaktywowanym powiecie wyszkowskim[6].
W wyniku reformy administracji państwowej z 1975 roku wszystkie powiaty uległy likwidacji. Reaktywowano je dopiero z dniem 1 stycznia 1999 roku. Powiat powstał z gmin należących do 3 województw: warszawskiego, ostrołęckiego i siedleckiego.
Demografia
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2006):
Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
Ogółem | 202 444 | 100 | 104 551 | 51,64 | 97 893 | 48,36 |
Miasto | 134 733 | 66,55 | 70 616 | 34,88 | 64 117 | 31,67 |
Wieś | 67 711 | 33,45 | 33 935 | 16,76 | 33 776 | 16,68 |
- Piramida wieku mieszkańców powiatu wołomińskiego w 2014 roku[10].
Zabytki architektury
- Dwór w Jadowie – Obecny zespół dworski zachowuje wygląd z czasów jego gruntownej przebudowy po 1860 roku przez rodzinę Kotarbińskich ówczesnych właścicieli majątku. Władali nim do 1945 roku, kiedy przejęto go na skarb państwa i zamieniono na gospodarstwo rybackie.
- Dwór „Zosia” w Czarnej został zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku dla Tomasza de Tylii, podstolego ziemi warszawskiej. Jest to budowla parterowa, drewniana, o konstrukcji zrębowej. Nowi właściciele dokonali renowacji krajobrazowego parku założonego w pierwszej połowie XIX wieku.
- “Dom nad Łąkami” wzniesiony na przełomie XIX i XX wieku w Wołominie. Przetrwał obie Wojny Światowe i od 1992 roku znajduje się w nim siedziba Muzeum im. Zofii i Wacław Nałkowskich w Wołominie.
- Dwór w Chrzęsnem – Zbudowany w 1635 roku dla w stylu renesansowym z pewnymi cechami barokowymi dla Stefana Grzybowskiego, kasztelana lubelskiego, starosty warszawskiego. Na piętrze stropy belkowe oraz rokokowe kominki z piaskowca z połowy XVIII wieku. Obok dworu budynek administracyjny, spichlerz oraz resztki parku.
- Pałac w Woli Rasztowskiej – Położony blisko szosy Radzymin – Jadów, otoczony resztkami parku krajobrazowego z pierwszej połowy XIX wieku. Został zbudowany około 1680 roku. Jest to budowla barokowa. Obecnie w pałacu znajduje się miejscowa szkoła podstawowa.
- Pałac w Markach to rezydencja rodziny Briggsów, właścicieli wielkiej fabryki przędzalniczej. Zbudowany w latach 1883–1890 według projektu Antoniego Beilla.
- Kościół pw. Świętej Trójcy w Kobyłce – zbudowany w roku 1742 w stylu późnego baroku przez architekta włoskiego Guido Antonio Longhiego z fundacji biskupa Marcina Załuskiego. Przekształcony i rozbudowany w 1763 roku dla jezuitów przez innego włoskiego architekta, Jakuba Fontanę. Posiada bogate wyposażenie rokokowe. W 1999 roku w niszach fasady kościoła od strony wschodniej odrestaurowano freski przedstawiające drogę krzyżową.
Ochrona przyrody
Na terenie powiatu wołomińskiego położone są w całości lub częściowo rezerwaty przyrody:
Logo powiatu wołomińskiego
Nowe logo powiatu, którego autorem jest Jarosław Łossan, wybrane w lipcu 2008 r., składa się z:
- 12 zielonych czworokątów, które symbolizują 12 gmin powiatu wołomińskiego
- 11 żółtych czworokątów, symbolizujących obszary współpracy, takie jak np. turystyka, edukacja, kultura[12].
Kolory użyte w logo oznaczają:
- zielony – urodzaj, zdrowie, wzrost, bogactwo
- żółty – szczęście, nadzieja, mądrość, energia
- szary – to kolor neutralny, stanowi kontrast dla każdej innej barwy[potrzebny przypis].
Sąsiednie powiaty
- Warszawa (miasto na prawach powiatu)
- powiat legionowski
- powiat wyszkowski
- powiat węgrowski
- powiat miński
Zobacz też
Przypisy
https://samorzad.gov.pl/web/powiat-wolominski/sklad-rady
- ↑ Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .
- ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
- ↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 maja 1952 r. w sprawie zniesienia powiatu warszawskiego, utworzenia powiatów piaseczyńskiego, pruszkowskiego, nowodworskiego i miejsko-uzdrowiskowego Otwock oraz zmiany granic, siedziby i nazwy powiatu radzymińskiego w województwie warszawskim. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2018-11-21] (pol.).
- ↑ Rządowe CentrumR.C. Legislacji Rządowe CentrumR.C., Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 kwietnia – Dziennik Ustaw [online], www.dziennikustaw.gov.pl [dostęp 2018-11-21] (pol.).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2018-11-21] (pol.).
- ↑ Powiatowy Urząd Pracy w Wołominie.
- ↑ Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-05)].
- ↑ Portal Moje Bezrobocie.
- ↑ Powiat wołomiński w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2016-05-13].
- ↑ [1], Forum ZIelonka – Nowe logo powiatu.
Linki zewnętrzne
- Mapa ewidencyjna powiatu
- Starostwo Powiatu Wołomińskiego
- Dawny Powiat Wołomiński – historia terenów powiatu wołomińskiego
- p
- d
- e
Miasta na prawach powiatu | |
---|---|
Powiaty |
|
Inne zagadnienia |
- p
- d
- e
Miasta | |
---|---|
Gminy miejskie | |
Gminy miejsko-wiejskie |
|
Gminy wiejskie |
|
- p
- d
- e
- Siedziba powiatu – Wołomin
Przynależność wojewódzka |
|
---|---|
Miasta | |
Osiedla (1954-72) | |
Gminy wiejskie (1952-1954 i 1973-75) |
|
Gromady (1954-72) |
|