Miodokwiat

Miodokwiat krzyżowy

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

storczykowate

Podrodzina

storczykowe

Rodzaj

miodokwiat

Nazwa systematyczna

Herminium L.
Opera Varia 251. 1758^[3]

Synonimy

Aopla Lindl.
Androcorys Schltr.
Bhutanthera Renz
Cybele Falc.
Frigidorchis Z.J.Liu & S.C.Chen
Monorchis Ehrh.
Monorchis Ség.
Porolabium Tang & F.T.Wang
Thisbe Falc.^[4]^[5]

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Miodokwiat (Herminium L.) – rodzaj bylin należących do rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Należy do niego w szerokim ujęciu ok. 50 gatunków^[6]. W Polsce tylko jeden gatunek – miodokwiat krzyżowy^[7], będący zarazem gatunkiem typowym rodzaju^[3]. Przedstawiciele rodzaju występują w Europie (tylko jeden gatunek) oraz w południowo-zachodniej, środkowej i wschodniej Azji^[4].

Morfologia

Pokrój i organy podziemne: Byliny z bulwami kulistymi do podłużnie elipsoidalnych, niepodzielonymi, mięsistymi, z kilkoma cienkimi korzeniami.
Łodyga: Wyprostowana, u nasady z rurkowatymi pochwami.
Liść: Nagi, pojedynczy lub kilka liści o blaszce eliptycznej lub lancetowatej. U nasady liście są zwinięte, obejmując łodygę.
Kwiaty: Zebrane w wielokwiatowy kwiatostan wyprostowany, szczytowy, groniasty, nagi. Pod kwiatostanem znajduje się zwykle 1 lub więcej błoniastych liści. Oś kwiatostanu u niektórych gatunków luźno, u innych gęsto pokryta kwiatami. Poszczególne kwiaty wsparte są lancetowatymi przysadkami. Kwiaty drobne, wzniesione, odstające poziomo lub zwisające, drobne, zwykle żółtozielone i odwrócone. Zalążnia prosta lub wygięta łukowato, czasem z hakowatym końcem, zwykle skręcona, cylindryczno-wrzecionowata, naga. Listki okwiatu wyrównanej długości. Zewnętrzne wolne lub wraz z wewnętrznymi tworzą kaptur, boczne listki rozpostarte. Wewnętrzne listki okwiatu zwykle mniejsze i węższe, mięsiste, na brzegu całe lub 3- lub 5-zębne, warżka 3-łatkowa i zwykle z 3–5 ząbkami, z niewielką ostrogą. Prętosłup bardzo krótki, prosty z przylegającymi pylnikami na szczycie, pyłkowiny 2, podłużne do elipsoidalnych. Znamię jest wąskie i ma kształt litery V^[8]^[4].
Owoce: Torebki zwykle wyprostowane, podłużne^[4].

Systematyka

Niektóre z wyodrębnianych rodzajów mają niepewny status taksonomiczny i w szerszym ujęciu niektórzy autorzy włączają do rodzaju Herminium ok. 40^[8], do nawet 50^[6] gatunków.

Pozycja systematyczna

Jeden z rodzajów podplemienia Orchidinae w plemieniu Orchideae w obrębie podrodziny storczykowych (Orchideae) z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Storczykowate są kladem bazalnym w rzędzie szparagowców Asparagales w obrębie jednoliściennych^[2]^[9]^[10].

Wykaz gatunków^[6]^[5]

Herminium alaschanicum Maxim.
Herminium albomarginatum (King) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
Herminium albosanguineum (Renz) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
Herminium albovirens (Renz) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
Herminium biporosum Maxim.
Herminium bulleyi (Rolfe) Tang & F.T.Wang
Herminium chloranthum Tang & F.T.Wang
Herminium clavigerum (Lindl.) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
Herminium coeloceras (Finet) Schltr.
Herminium coiloglossum Schltr.
Herminium ecalcaratum (Finet) Schltr.
Herminium edgeworthii (Hook.f. ex Collett) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
Herminium elisabethae (Duthie) Tang & F.T.Wang
Herminium fallax (Lindl.) Hook.f.
Herminium fimbriatum (Raskoti) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
Herminium forceps (Finet) Schltr.
Herminium glossophyllum Tang & F.T.Wang
Herminium gracile King & Pantl.
Herminium handelii X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
Herminium himalayanum (Renz) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
Herminium hongdeyuanii Raskoti
Herminium humidicola (K.Y.Lang & D.S.Deng) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
Herminium jaffreyanum King & Pantl.
Herminium josephi Rchb.f.
Herminium kalimpongense Pradhan
Herminium kamengense A.N.Rao
Herminium kumaunense Deva & H.B.Naithani
Herminium lanceum (Thunb. ex Sw.) Vuijk
Herminium latilabre (Lindl.) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
Herminium longilobatum S.N.Hegde & A.N.Rao
Herminium mackinonii Duthie
Herminium macrophyllum (D.Don) Dandy
Herminium mannii (Rchb.f.) Tang & F.T.Wang
Herminium monophyllum (D.Don) P.F.Hunt & Summerh.
Herminium monorchis (L.) R.Br. – miodokwiat krzyżowy
Herminium motuoense X.H.Jin
Herminium neotineoides Ames & Schltr.
Herminium ophioglossoides Schltr.
Herminium oxysepalum (K.Y.Lang) X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
Herminium pugioniforme Lindl. ex Hook.f.
Herminium pusillum Ohwi & Fukuy.
Herminium pygmaeum Renz
Herminium quinquelobum King & Pantl.
Herminium singulum Tang & F.T.Wang
Herminium souliei (Finet) Rolfe
Herminium suave Tang & F.T.Wang
Herminium tangianum (S.Y.Hu) K.Y.Lang
Herminium tibeticum X.H.Jin, Schuit. & Raskoti
Herminium wangianum X.H.Jin, Schuit., Raskoti & Lu Q.Huang
Herminium yunnanense Rolfe

Zobacz też

Melianthus rodzaj z rodziny Francoaceae, który w XIX wieku także zwano miodokwiatem.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-08-03] (ang.).
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-08-03].
↑ ^a ^b ^c ^d Xinqi Chen, Stephan W. Gale & Phillip J. Cribb: Herminium. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-09-11]. (ang.).
↑ ^a ^b Herminium. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-05-01].
↑ ^a ^b ^c Herminium L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-08-27].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 93, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b Szlachetko Dariusz L.: Storczyki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2001, s. 109, seria: Flora Polski. ISBN 83-7073-339-5.
↑ Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2010-08-03]. (ang.).
↑ Herminium. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-05-01].