Michał Wazowski

Michał Wazowski

Data i miejsce urodzenia	1882 Zamość
Data i miejsce śmierci	15 września 1941 Zamość
Zawód, zajęcie	samorządowiec, polityk
Multimedia w Wikimedia Commons

Michał Wazowski (ur. 1882 w Zamościu, zm. 15 września 1941 w Rotundzie Zamojskiej w Zamościu) – polski polityk, działacz społeczny i kulturalny, ostatni przedwojenny burmistrz Zamościa. Pomagał w czasie II wojny światowej w ukryciu obrazu Hołd pruski Jana Matejki. Zamordowany został w obozie Gestapo Rotunda w Zamościu przez niemieckich okupantów.

Życiorys

Urodził się w 1882 roku w Zamościu. W 1913 został absolwentem uniwersytetu. Jako student działał w PPS w Zamościu^[1]. W 1920 roku pełnił krótko obowiązki starosty zamojskiego. W latach dwudziestych XX wieku pracował w Radzyniu Podlaskim, Biłgoraju, Janowie Podlaskim, Kraśniku^[2].

W 1934 roku został burmistrzem Zamościa. W 1935 zainicjował rewitalizację Starego Miasta, szczególnie Ratusza Zamojskiego i kamienic w Rynku Wielkim^[2].

Dzięki jego staraniom pod koniec lat trzydziestych przy ulicy Hrubieszowskiej w Zamościu wybudowano tanie budynki mieszkalne dla robotników^[3].

W 1938 przygotowywał wizytę marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego w Zamościu i nadanie mu honorowego obywatelstwa miasta w dniu 17 lipca 1938^[2].

Michał Wazowski wraz z innymi zamościanami z tzw. „Siódemki”: starostą Marianem Sochańskim (później zastąpiła go żona Zofia Serafin-Sochańska), lekarzem dr Zygmuntem Klukowskim, rejentem Zygfrydem Krauze, adwokatem Henrykiem Rosińskim, inspektorem szkolnym Janem Szczepanikiem i dyrektorem gimnazjum zamojskiego Adamem Szczerbowskim, podejmował działania kulturalne, edukacyjne, organizował imprezy masowe w Zamościu^[2].

W lipcu i sierpniu 1939 przygotowywał Zamość na wypadek wojny. Nadzorował m.in. wykonanie rowów przeciwlotniczych na Rynku Wielkim w Zamościu^[2].

Po ataku Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 i wybuchu II wojny światowej organizował akcje zabezpieczania i ukrywania cennych dóbr kultury, między innymi w 1939 obrazu Hołd pruski Jana Matejki w kościele św. Katarzyny w Zamościu, wspólnie m.in. z ks. Franciszkiem Zawiszą. Obraz ukrywano w tym kościele przez 76 dni, zarówno przed Niemcami, jak i Sowietami.

Na przełomie 1939 i 1940 roku zaangażował się w działalność konspiracyjną. Współtworzył siatkę Komendy Obrońców Polski, utworzonej w Lublinie z inicjatywy majora Bolesława Studzińskiego, przedwojennego oficera Korpusu Ochrony Pogranicza^[2].

W sierpniu 1941 roku został aresztowany wraz z synami i osadzony w więzieniu niemieckim w Zamościu.

15 września 1941 został rozstrzelany przez Niemców w obozie Gestapo Rotunda Zamojska razem z dwoma swoimi synami, jak podały władze niemieckie: za „działalność na szkodę państwa niemieckiego i sabotaż”^[4].

Upamiętnienie

Tablica, która upamiętnia ostatniego przedwojennego burmistrza Zamościa Michała Wazowskiego i jego synów, powstała z inspiracji młodzieży z II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Konopnickiej w Zamościu. Znajduje się ona na Rynku Solnym, wmurowana w bruk, przed jednym z wejść do magistratu zamojskiego^[4].

Zobacz też

• Franciszek Zawisza
• Wacław Staniszewski (duchowny)

Przypisy

Bibliografia

• MariaM. Rzeźniak MariaM., Rotunda Zamojska. Przewodnik, JustynaJ. Kowalska (tłum.), Zamość: Muzeum Zamojskie, 2007, ISBN 978-83-60893-04-3, ISBN 978-83-7270-546-4, OCLC 233479392 .brak strony (książka)

Linki zewnętrzne

• Zamość: Tablica burmistrza Michała Wazowskiego. kronikatygodnia.pl. [dostęp 2019-04-04].
• Joanna Mazurek: Żyje w pamięci.... radiozamosc.pl. [dostęp 2019-04-04].
• Upamiętnili burmistrza. Wszystko za sprawą uczniów. lublin.tvp.pl. [dostęp 2019-04-04].
• Pamięci burmistrza. zamojska.pl. [dostęp 2019-04-04].
• Zamość: Michał Wazowski upamiętniony. Odsłonięcie tablicy byłego burmistrza Zamościa. zamosc.naszemiasto.pl. [dostęp 2019-04-04].