Maurycy Frydman

Maurycy Frydman lub Swami Bharatananda (także: Maurice Frydman, Frydman-Mor, ur. 1901 w Warszawie, zm. 9 marca 1977 w Indiach)^[1][2], polski Żyd zamieszkały w Indiach, inżynier i działacz społeczny, uczeń mahatmy Ghandiego, uczestnik ruchu na rzecz niepodległości Indii^[3], współtwórca Biblioteki Polsko-Indyjskiej.

Życiorys

Urodzony w rodzinie polskich Żydów o nazwisku Friedman^[1]. Przyjechał do Indii w drugiej połowie lat 30. wraz z grupą żydowskich emigrantów z Polski.

Odniósł sukces jako dyrektor elektrowni w Bangalore. Zafascynowany filozofią hinduizmu, przyjął tę religię i w końcu stał się sannjasinem (wyrzeczonym). Wraz z Gandhim i radżą Aundh przygotował tekst „Deklaracji Listopadowej”, która w latach 1938-39 uczyniła z monarchii Aundh republikę.^[4]

Frydman był uczniem Gandhiego i mieszkał w jego aśramie, gdzie udoskonalił konstrukcję kołowrotka do przędzenia, używanego przez Gandhiego i jego naśladowców w ramach walki z angielskim monopolem na tkaniny^[5].

Frydman był również bliskim współpracownikiem Nehru, a jego mistrzami duchowymi byli Ramana Mahariszi^[6] i Krishnamurti^[7]. Był też długoletnim przyjacielem Nisargadatty Maharadża(inne języki), (guru nurtu adwajty), który uznawał Frydmana za „oświeconą duszę”. Frydman przetłumaczył na język angielski i opublikował w 1973 r. w książce pt. I Am That nagrane rozmowy z Nisargadattą Maharadżem. Nisargadatta towarzyszył Frydmanowi w jego ostatnich chwilach^[8].

Frydman pomógł Wandzie Dynowskiej w założeniu (w 1944 r.) i prowadzeniu Biblioteki Polsko-Indyjskiej, serii wydawniczej propagującej wymianę kulturalną między Polską i Indiami, w tym tłumaczenia najważniejszych hinduskich dzieł filozoficzno-religijnych oraz publikowanie w Indiach tłumaczeń dzieł największych polskich poetów.

Podczas II wojny światowej Frydman zaangażował się w przesiedlanie z Syberii polskich sierot, które władze ZSRR wywiozły tam w latach 1939–1941 z anektowanych polskich Kresów Wschodnich. Dzieci były transportowane przez Iran (z armią gen. Andersa) do Indii, Kenii i Nowej Zelandii.

Po 1959 r. Frydman wraz z Dynowską pomagał uchodźcom tybetańskim w Indiach, organizując szkolnictwo i zaplecze socjalne.

Bibliografia

• Allen, Charles; Dwivedi, Sharada. Lives of the Indian Princes. London: Century Publishing (1984). ISBN 0-7126-0910-5.
• Joseph SJ.S. Alter Joseph SJ.S., Gandhi's Body, Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2000, ISBN 978-0-8122-3556-2, OCLC 794702134 .brak strony (książka)
• Ballhatchet, Kenneth, and David D. Taylor. Changing South Asia. Published for the Centre of South Asian Studies in the School of Oriental & African Studies, University of London, by Asian Research Service, 1984.
• Frydman, Maurice. Gandhiji, His Life and Work. Bombay: Karnatak Publishing House, 1944.
• Frydman, Maurice. I Am That, Talks with Sri Nisargadatta Maharaj. Chetana Publishing, Bombay, 1973. ISBN 0-89386-022-0.
• Gandhi, Mahatma. The Collected Works of Mahatma Gandhi „A Discussion with Maurice Frydman”, s. 320.[1]
• ApaA. Pant ApaA., An Unusual Raja: Mahatma Gandhi and the Aundh Experiment, Hyderabad: Sangam Books, 1989, ISBN 978-0-86131-752-3, OCLC 20265334 .brak strony (książka)
• Rothermund, Indira. The Aundh Experiment: A Gandhian Grass-roots Democracy. Somaiya, 1983. ISBN 978-0-8364-1194-2.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Wywiad w jęz. ang. wymieniający Frydmana; zawiera też jego zdjęcie (dostęp 12.10.2010).