Mary Wigman

Karoline Sofie Marie Wiegmann
Mary Wigman
Ilustracja
Mary Wigman, 1922
Data i miejsce urodzenia

13 listopada 1886
Hanower

Data i miejsce śmierci

19 września 1973
Berlin

Zawód, zajęcie

tancerka, choreografka, pedagog tańca

Multimedia w Wikimedia Commons
Mary Wigman, 1959 (po lewej)
z uczennicą Nahami Abbell

Mary Wigman (ur. 13 listopada 1886 w Hanowerze, zm. 19 września 1973 w Berlinie) (właściwie Karoline Sofie Marie Wiegmann) – niemiecka tancerka, choreografka, pedagog tańca. Wraz z Rudolfem Labanem i Kurtem Joossem stworzyła w latach dwudziestych XX wieku taniec wyrazisty (niem. Ausdruckstanz). Jako pseudonim sceniczny przybrała zanglicyzowane brzmienie swojego imienia i nazwiska.

Życiorys

Młodość spędziła w Hanowerze, Anglii, Holandii i Szwajcarii. Studiowała gimnastykę rytmiczną 1910–1911 w Hellerau u Émile Jaques-Dalcroze. Za radą malarza Emila Noldego rozpoczęła 1913 studia w „Szkole Sztuki” Rudolfa Labana w szwajcarskim osiedlu artystów Monte Verità.

Podczas I wojny światowej pozostała w Lipsku jako asystentka Labana[1]. 1917 wystąpiła w Zurychu z trzema własnymi programami tanecznymi.

Występy w Hamburgu i Dreźnie w 1919 przyniosły jej rozgłos. W 1920 otworzyła własną szkołę tańca w Dreźnie. 1921 rozpoczęła występy z własną grupą taneczną.

Prowadziła szkołę tańca w Berlinie. Katia Bakalinskaja, bod wrażeniem występów zespołu Wigman 14 lutego 1926 w Stadt-Theater na Targu Węglowym w Gdańsku, zaczęła naukę pod okiem mistrzyni. Była jedną z głównych tancerek w zespole Wigman[2][3].

W roku 1928 wystąpiła po raz pierwszy w Londynie, a w roku 1930 w USA. Tańczyła do skomponowanej dla niej muzyki, czasami tylko z towarzyszeniem gongów i bębnów, czasami bez towarzyszenia muzyki.

Na początku lat trzydziestych XX wieku Mary Wigmann miała w Dreźnie 360 uczniów, w szkołach filialnych m.in. w Nowym Jorku dalszych 1500 uczniów. Do jej uczniów należeli m.in. Harald Kreutzberg, Gret Palucca, Yvonne Georgi, Hanna Berger, Pola Nireńska (żona Jana Karskiego, „kuriera z Warszawy”).

Utrzymywała relacje miłosne z niektórymi uczennicami, w niepublikowanym wierszu, mianem kochanki określiła Polę Nireńską[4].

W okresie nazistowskim działała dalej, w roku 1936 uczestniczyła w programie artystycznym letniej Olimpiady 1936 w Berlinie.

W 1942 była zmuszona do sprzedaży szkoły w Dreźnie. Prowadziła wykłady gościnne w Szkole Wyższej Muzyki i Teatru w Lipsku.

Po wojnie 1945 nadal uczyła w Lipsku. 1949 zamieszkała w Berlinie Zachodnim i założyła tam studio taneczne „Mary Wigmann Studio”.

Ze swoim zespołem występowała do roku 1961. W 1967 zakończyła działalność edukacyjną likwidując „Studio” i ograniczyła się do wygłaszania wykładów.

Dzieła

  • Die sieben Tänze des Lebens. Tanzdichtung. (Siedem tańców życia. Poemat taneczny) Diederichs, Jena 1921.
  • Komposition. (Kompozycja) Seebote, Überlingen o.J. (1925).
  • Deutsche Tanzkunst.(Niemiecka sztuka tańca) Reißner, Dresden 1935.
  • Die Sprache des Tanzes. (Mowa tańca) Battenberg, Stuttgart 1963; wznowienie: Battenberg, München 1986, ISBN 3-87045-219-6.

Bibliografia

  • Strona internetowa poświęcona Mary Wigman

Przypisy

  1. LincolnL. Kirstein LincolnL., Dance; a short history of classic theatrical dancing., [Brooklyn]: [Dance Horizons], 1969, ISBN 0-87127-019-6, OCLC 13702 [dostęp 2021-08-17] .
  2. Mary Wigman and her Group, circa 1932 | Archives @ DU Catalog [online], duarchives.coalliance.org [dostęp 2021-09-20] .
  3. MieczysławM. Abramowicz MieczysławM., Katia Bakalinskaja [online], Metropolitanka [dostęp 2021-09-20]  (pol.).
  4. "Była tam miłość i jednocześnie jakiś rodzaj piekła. Dla obojga" [online], gazetapl [dostęp 2022-06-26]  (pol.).
  • ISNI: 0000000368494847, 0000000081108697
  • VIAF: 32015522
  • ULAN: 500433992
  • LCCN: n82225131
  • GND: 118807242
  • NDL: 00460888
  • BnF: 12052035m
  • SUDOC: 028747585
  • NLA: 35607226
  • NKC: xx0163940
  • NTA: 073146463
  • BIBSYS: 90122689
  • CiNii: DA0348278X
  • Open Library: OL367859A
  • PLWABN: 9810577351705606
  • NUKAT: n2012253300
  • J9U: 987007575402605171
  • PTBNP: 1550119
  • CANTIC: a10288880
  • LNB: 000190769
  • CONOR: 134586467
  • KRNLK: KAC2018N4298
  • LIH: LNB:V*157702;=BI
  • WorldCat: lccn-n82225131
  • PWN: 3996132
  • Britannica: biography/Mary-Wigman
  • NE.se: mary-wigman
  • SNL: Mary_Wigman
  • Catalana: 0072184
  • DSDE: Mary_Wigman
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 66139