Magda Szabó

Ten artykuł od 2022-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Magda Szabó

Data i miejsce urodzenia

5 października 1917
Debreczyn

Data i miejsce śmierci

19 listopada 2007
Kerepes, Węgry

Narodowość

Węgierka

Język

węgierski

Alma Mater

Uniwersytet w Debreczynie

Dziedzina sztuki

poezja, powieść, literatura dziecięca

Multimedia w Wikimedia Commons

Magda Szabó (ur. 5 października 1917 w Debreczynie, zm. 19 listopada 2007 w Kerepes(inne języki)^[1]) – pisarka węgierska.

Życiorys

Ukończyła studia na Uniwersytecie w Debreczynie, zyskując uprawnienia do nauczania łaciny i języka ojczystego. Pracę podjęła jako nauczycielka w żeńskiej szkole w Debreczynie i w Hódmezővásárhely. W latach 1945–1949 znalazła zatrudnienie w Ministerstwie Religii i Edukacji. Wyszła za mąż w 1947 za tłumacza i pisarza Tibora Szobotkę, zapoczątkowując literacką karierę jako poetka tomikiem Owieczka. Następnie opublikowała Powrót do ludzi (1949). W tym samym roku otrzymała nagrodę Baumgartena, wskutek czego ze względów politycznych tego samego dnia aresztowano ją i zwolniono z pracy w ministerstwie. Podczas najtrudniejszych lat komunizmu na Węgrzech (1949–1958) zakazano publikowania jej utworów. Odtąd też zaczęto prześladować jej męża, który pozostał bez pracy; pisarka nauczała wówczas w szkole publicznej.

W latach przymusowego wykluczenia twórczego przeszła z twórczości poetyckiej na prozatorską. Swą pierwszą powieść Fresk napisała w 1958, osiągając znaczny sukces wśród czytelników^[2].

Nagrody

Otrzymała wiele nagród krajowych. Książki jej, które przetłumaczono na wiele języków, opublikowano w 42 krajach świata.

W 2003 r. otrzymała francuską nagrodę literacką Prix Femina Étranger za najlepszą powieść obcojęzyczną (Zamknięte drzwi).

Powieść Tajemnica Abigel zajęła szóste miejsce wśród najpopularniejszych książek w węgierskiej edycji listy BBC Big Read i została zekranizowana jako serial telewizyjny (emitowany w Polsce w latach 80. XX wieku). Oprócz Tajemnicy Abigel w wykazie tym znalazły się trzy inne jej książki.

Twórczość

Bárány (wiersze, 1947, „Owieczka”)
Vissza az emberig (wiersze, 1949)
Ki hol lakik (wiersze, 1957)
Freskó (powieść, 1958, „Fresk”)
Mondják meg Zsófikának (powieść, 1958; „Powiedzcie Zsofice”, wyd. pol. 1964)
Bárány Boldizsár (wiersze, 1958)
Neszek (wiersze, 1958)
Marikáék háza (1959)
Sziget-kék (1959)
Az őz (powieść, 1959, „Sarenka”)
Vörös tinta (1959)
Disznótor (powieść, 1960, „Świniobicie”)
Álarcosbál (powieść, 1961, „Bal maskowy”)
Születésnap (powieść, 1962)
Pilátus (powieść, 1963; „Piłat”, wyd. pol. 1966)
A Danaida (powieść, 1964)
Hullámok kergetése (1965)
Tündér Lala (1965)
Eleven képét a világnak (1966)
Fanni hagyományai (1966)
Alvók futása (1967)
Mózes egy, huszonkettő (powieść, 1967, „Tylko sam siebie możesz ofiarować”)
Zeusz küszöbén (1968)
Katalin utca (powieść, 1969)
Abigél (powieść, 1970; „Tajemnica Abigél”, wyd. pol. 1977)
Ókút (powieść, 1970, „Stara studnia”)
Kiálts, város! (1971)
A szemlélők (powieść, 1973)
Az órák és a farkasok (1975)
Szilfán halat (1975)
Az a szép, fényes nap (1976)
Régimódi történet (powieść, 1977, „Staroświecka historia”)
Kívül a körön (1980)
Erőnk szerint (1980)
Megmaradt Szobotkának (1983)
Béla király (1984)
Az ajtó (powieść, 1987, „Zamknięte drzwi”)
Az öregség villogó csúcsain (1987)
Záróvizsga (1987)
A pillanat (Creusais) (powieść, 1990)
A félistenek szomorúsága (1992)
Szüret (1996)
A lepke logikája (1996)
A csekei monológ (1999)
Mézescsók Cerberusnak (1999)
Merszi, Möszjő (2000)
Für Elise (powieść, 2002)
Békekötés (2006)

Powieść Piłat zekranizowano w 2020 r. jako film telewizyjny w reżyserii Lindy Dombrovszky.

Przypisy

↑ Elhunyt Szabó Magda író. [dostęp 2007-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-21)].
↑ Zmarła Magda Szabo [online], www.instytutksiazki.pl [dostęp 2018-01-23] (pol.).