Kazimierz Chodkiewicz

Kazimierz Stanisław Chodkiewicz

pułkownik żandarmerii
Data i miejsce urodzenia	17 października 1892 Lwów
Data i miejsce śmierci	16 maja 1980 Londyn
Przebieg służby
Lata służby	1914–1947
Siły zbrojne	c. i k. Armia Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	Sztab Naczelnego Wodza
Stanowiska	szef żandarmerii
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Kazimierz Stanisław Chodkiewicz (ur. 17 października 1892 we Lwowie, zm. 16 maja 1980 w Londynie) – pułkownik żandarmerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, filozof, ezoteryk i teozof.

Życiorys

Urodził się 17 października 1892 roku we Lwowie, w rodzinie Mieczysława i Amalii z domu Trelka^[1]. Po ukończeniu gimnazjum został przyjęty na Uniwersytet Franciszkański we Lwowie. Studiował języki klasyczne, filozofię i pedagogikę^[2]. Ukończył studia z tytułem magistra^[3]. Od 1 lipca 1914 do 28 października 1918 służył w cesarskiej i królewskiej Armii^[4].

W grudniu 1918 roku został wcielony do Lotnego Oddziału Żandarmerii Polowej we Lwowie. 22 maja 1920 roku został przeniesiony z 6/II batalionu wartowniczego, stacjonującego na terenie Okręgu Generalnego „Lublin”, do Dowództwa Żandarmerii Wojskowej, przy czym przydział służbowy był „czasowy aż do reaktywacji”^[5]. 27 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu rotmistrza, w żandarmerii, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej. Pełnił wówczas służbę w dywizjonie żandarmerii wojskowej nr 5 w Krakowie^[6].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 22. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii^[7]. W styczniu 1923 roku przeniesiony został z 5 dywizjonu żandarmerii w Krakowie do Centralnej Szkoły Żandarmerii w Grudziądzu na stanowisko instruktora^[8]. W następnym roku mianowany został dyrektorem nauk – zastępcą komendanta szkoły (w 1927 roku przeformowanej w dywizjon szkolny żandarmerii)^[9]. 1 grudnia 1924 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 5. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii^[10]. Funkcję dyrektora nauk pełnił do stycznia 1930 roku. W grudniu 1929 został wyznaczony na stanowisko pełniącego obowiązki dowódcy 10 dywizjonu żandarmerii w Przemyślu^[11]. Od 1933 do 1939 roku był dowódcą 6 dywizjonu żandarmerii we Lwowie^[12]. 27 czerwca 1935 roku został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii^[13][14].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku był dowódcą żandarmerii Armii „Karpaty”. Następnie przedostał się na Węgry i do Francji. 16 marca 1940 roku przybył do Paryża i przejął od majora Czesława Mańkowskiego obowiązki szefa żandarmerii przy Naczelnym Wodzu i Ministrze Spraw Wojskowych^[15]. Po klęsce Francji ewakuował się do Wielkiej Brytanii, gdzie w latach 1940–1944 oraz 1946-1973 był szefem żandarmerii Sztabu Naczelnego Wodza i Ministerstwa Obrony Narodowej^[16]. W 1944 roku został awansowany na pułkownika w korpusie oficerów żandarmerii^[17].

9 września 1963 roku został wybrany na członka Rady Rzeczypospolitej Polskiej z okręgu wyborczego w Londynie^[18]. Członkiem Rady pozostawał do jej rozwiązania 20 lipca 1968 roku. Był członkiem Kapituły Krzyża Orderu Wojennego Virtuti Militari, powoływany 7 marca 1960^[19], 7 marca 1964^[20][21], 7 marca 1966^[22][23]. Uchwałą Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej z 26 września 1946 roku został pozbawiony obywatelstwa polskiego, które przywrócono mu w 1971 roku.

 Osobny artykuł: Pozbawienie obywatelstwa polskiego 76 oficerów.

Kazimierz Chodkiewicz był członkiem loży „Orzeł Biały” zakonu Le Droit Humain do czasu jej samorozwiązania w 1938 roku. Od 1945 roku był członkiem loży „International Concord” tego zakonu. Od 1940 roku był członkiem Towarzystwa Teozoficznego w Edynburgu. W 1947 roku został założycielem i prezesem polskiego Ogniwa „Wawel” Towarzystwa Teozoficznego w Anglii. Autor wielu prac z zakresu ezoteryki, m.in. „Kraków. Ognisko sił tajemnych”.

Zmarł 16 maja 1980 w Londynie^[3].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 5748^[1][24]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 3 maja 1961 roku „za zasługi położone w pracy w Sztabie Głównym”^[25]
• Krzyż Walecznych dwukrotnie^[1][24]
• Złoty Krzyż Zasługi^[14]

Przypisy

Bibliografia

• Chodkiewicz Kazimierz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.20-1353 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-12].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Zbigniew Święch: Wielki Wtajemniczony Kazimierz Chodkiewicz potwierdza istnienie wawelskiego ośrodka mocy. W: Kazimierz Chodkiewicz: Kraków ognisko sił tajemnych. Kraków: Wydawnictwo Wawelskie, 1992. ISBN 83-85347-01-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Władysław Wierzbicki: Przyczynki do historii Żandarmerii odrodzonego Wojska Polskiego. Londyn: Koło Oddziałowe Stowarzyszenia Polskich Kombatantów nr 106 „Żandarm”, 1990.