Joanna Walter

Joanna Walter
Data i miejsce urodzenia

7 października 1922
Warszawa

Data i miejsce śmierci

13 lipca 1996
Warszawa

Zawód

aktorka, tłumaczka

Lata aktywności

1947–1995

Grób Joanny Walter na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Joanna Walter, znana także jako Joanna Walterówna (ur. 7 października 1922 w Warszawie, zm. 13 lipca 1996 tamże) – polska aktorka teatralna, filmowa i tłumaczka.

Życiorys

Od urodzenia mieszkała w Warszawie. W roku 1948 ukończyła Studio Aktorskie Iwo Galla w Gdańsku, a 2 lata później (1950 r.) zdała eksternistyczny egzamin aktorski. Pracowała jako aktorka, kierownik artystyczny teatru oraz tłumaczka. W sezonie 1949/50 występowała w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi, w sezonie 1950/51 w Teatrze Polskim w Szczecinie. W latach 1951–1953 była aktorką warszawskiego Teatru Ateneum, w roku 1953 Teatru im. Osterwy w Lublinie, w latach 1953–1978 Teatru Narodowego w Warszawie. Zajmowała się także przekładami literatury francuskiej i włoskiej[1].

Kariera sceniczna

Początki

Zadebiutowała 13 maja 1947 r., jeszcze jako słuchaczka studia aktorskiego, na scenie trójmiejskiego Teatru Wybrzeże, w sztuce Jak wam się podoba, którego autorem jest William Shakespeare, w reżyserii Iwo Galla[2]. Inne spektakle z udziałem Walter, to m.in.:

  • 27 X 1947: Balladyna Juliusz Słowacki, reż. Iwo Gall
  • 12 VI 1948: Wesele (dramat) Stanisław Wyspiański, reż. Iwo Gall – jako Kasia
  • 30 X 1948: Wiśniowy sad Anton Czechow, reż. Iwo Gall – w podwójnej roli: m.in. jako Dunia
  • 15 II 1949: Tu mówi Tajmyr Aleksandr Galicz i Konstanty Isajew, reż. Halina Gallowa – jako Dyżurna z 13. piętra
  • 28 V 1949: Ja kocham cały naród (wieczór poetycki), reż. Halina Gallowa
  • 9 VII 1949: Lato w Nohant Jarosław Iwaszkiewicz, reż. Stefan Orzechowski – jako Madelaine

lata 50.

  • 1 IV 1950: Dom otwarty[3] Michał Bałucki, reż. Leon Łuszczewski – jako Munia (Teatr im. Stefana Jaracza, Łódź)

Przez jeden sezon (od VII 1951 do VII 1952 r.) współpracowała z warszawskim Teatrem Ateneum:

  • 25 VII 1951: Interwencja Lew Sławin, reż. Ludwik René – w podwójnej roli: Jeanne Barbier, Młodsza dama
  • 31 XII 1951: Pociąg do Marsylii Krzysztof Gruszczyński, reż. Jerzy Ukleja – jako asystent reżysera
  • 2 IV 1952: Zwycięstwo scen. i reż. Janusz Warmiński – jako Magda Skoczeń
  • 19 VII 1952: Zbiegowie Halina Auderska, reż. Jerzy Ukleja – jako Nastka.

Ćwierć wieku swej dalszej kariery (od 1953 do 1978 r.) poświęciła występom, głównie na deskach warszawskiego Teatru Narodowego:

  • 29 V 1953: Karykatury Jan August Kisielewski, reż. Jerzy Rakowiecki – jako Joasia
  • 21 VII 1953: Sześć godzin ciemności Roman Bratny, reż. Jerzy Ukleja – jako Łosiakówna (Teatr im. Juliusza Osterwy, Lublin)
  • 21 XII 1953: Kret Jerzy Lutowski, reż. Józef Wyszomirski – jako Urszula
  • 26 X 1954: Człowiek z karabinem Nikołaj Pogodin, reż. Bohdan Korzeniewski – jako Katierina
  • 18 II 1955: Niemcy (dramat) Leon Kruczkowski, reż. Erwin Axer – jako Fanchette
  • 25 XII 1955: Huzarzy Pierre-Aristide Bréal, reż. Józef Wyszomirski – jako Cosima (Teatr Współczesny, Warszawa)
  • 24 VII 1957: Muchy Jean-Paul Sartre, reż. Erwin Axer – jako Kobieta z tłumu
  • 23 II 1958: Wyzwolenie (dramat) Stanisław Wyspiański, reż. Wilam Horzyca – jako Córka
  • 30 IX 1958: Czarująca szewcowa Federico García Lorca, reż. Maryna Broniewska – jako Sąsiadka w stroju czarnym
  • 23 X 1958: Opera za trzy grosze Bertolt Brecht, reż. Konrad Swinarski – jako Betty (Teatr Współczesny, Warszawa)
  • 25 X 1958: Książę Homburg Henryk Kleist, reż. Wilam Horzyca – jako Bork
  • 24 IV 1959: Lato siedemnastej lalki Ray Lawler, reż. Jerzy Gruza – jako Olly (Zespół „Scena 58”, Warszawa)
  • 14 VI 1959: Lis i winogrona Figueiredo Guilherme, reż. Ewa Bonacka – jako Melita

lata 60.

  • 25 V 1960: Tatuowana róża Tennessee Williams, reż. Władysław Krasnowiecki – w podwójnej roli: Flora, Bessie
  • 15 XII 1960: Żywy trup Lew Tołstoj, reż. Józef Wyszomirski – jako Duniasza
  • 15 IX 1961: Niemcy (dramat) Leon Kruczkowski, reż. Józef Wyszomirski – jako Liesel
  • 15 II 1962: Matka Courage i jej dzieci Bertolt Brecht, reż. Zbigniew Sawan – w podwójnej roli: Katarzyna oraz autorka przekładu songów
  • 7 IV 1962: Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim Mikołaj z Wilkowiecka, reż. Kazimierz Dejmek – w potrójnej roli: Jewka, Joanna, Kaśka
  • 27 II 1963: Przygoda z Vaterlandem Leon Kruczkowski, reż. Kazimierz Dejmek – jako Pani X
  • 5 VI 1963: Elektra (tragedia Eurypidesa), reż. Kazimierz Dejmek – jako Jedna z chóru dziewcząt myceńskich
  • 2 XI 1963: Na dnie Maksim Gorki, reż. Władysław Krasnowiecki – jako Kwasznia
  • 27 III 1966: Andromaka Jean Baptiste Racine, reż. Zdzisław Dąbrowski – autorka przekładu (Teatr Rozmaitości, Wrocław)
  • 20 X 1966: Wyszedł z domu Tadeusz Różewicz, reż. Wanda Laskowska – w podwójnej roli: m.in. jako pani I
  • 17 I 1967: Cyrano de Bergerac (utwór dramatyczny) Edmond Rostand, reż. Jerzy Rakowiecki – opracowanie literackie, przekład (Teatr Ludowy, Warszawa)
  • 18 II 1967: Biała diablica albo tragedia Pawła Giordano Orsini John Webster, reż. Jerzy Grzegorzewski – opracowanie tekstu (Teatr im. Stefana Jaracza, Łódź)
  • 10 XI 1967: Cyrano de Bergerac Edmond Rostand, reż. Andrzej Makarewicz – przekład (Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego, Kalisz)
  • 25 XI 1967: Dziady (dramat) Adam Mickiewicz, reż. Kazimierz Dejmek – jako Ptak nocny
  • 12 VI 1968: Cyrano de Bergerac Edmond Rostand, reż. Ryszard Smożewski – opracowanie literackie, przekład (Teatr Rozmaitości, Kraków)
  • 10 I 1969: Śluby panieńskie Aleksander Fredro, reż. Władysław Krasnowiecki – jako pani Dobrójska
  • 20 III 1969: Nie-Boska komedia Zygmunt Krasiński, reż. Adam Hanuszkiewicz – jako Gość weselny
  • 10 V 1969: Matka Courage i jej dzieci Bertolt Brecht, reż. Mirosław Wawrzyniak – autorka przekładu songów (Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki, Białystok)

lata 70.

  • 13 V 1971: Błękitny potwór Carlo Gozzi, reż. Giovanni Pampiglione – przekład (Teatr Polski, Wrocław)
  • 10 XII 1971: Momolo Carlo Goldoni, reż. Giovanni Pampiglione – przekład (Teatr Polski, Wrocław)
  • 20 IX 1973: Cyrano de Bergerac Edmond Rostand, reż. Alina Obidniak – przekład (Teatr Dolnośląski, Jelenia Góra)
  • 30 VIII 1975: Pluskwa Władimir Majakowski, reż. Konrad Swinarski – w potrójnej roli: Przekupka z jabłkami, Swatka, Turystka
  • 17 X 1975: Bel-Ami i jego sobowtór Luciano Codignola, reż. Giovanni Pampiglione – przekład (Teatr Powszechny, Warszawa)
  • 22 XI 1975: Doktor Judym Stefan Żeromski, reż. Jan Machulski – jako pani Niewadzka (Teatr Ochoty – Ośrodek Kultury Teatralnej, Warszawa)
  • 6 XII 1975: Łgarz Carlo Goldoni, reż. Giovanni Pampiglione – przekład (Tarnowski Teatr im. Ludwika Solskiego, Tarnów)

Schyłek

  • 15 II 1986: Karnawał scen. i reż. Giovanni Pampiglione – przekład (Teatr Polski, Wrocław)
  • 15 VI 1986: Hanusia i mysz Pompeusz Gennaro Aceto, reż. Leszek Czarnota – przekład (Teatr Lalki i Maski „Groteska”, Kraków)
  • 25 IX 1993: Król Jeleń Carlo Gozzi, reż. Wojciech Kobrzyński – przekład (Białostocki Teatr Lalek, Białystok)
  • 24 X 1993: Ofiary obowiązku Eugène Ionesco, reż. Ewa Bułhak – przekład (Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza, Warszawa)
  • 23 XI 1994: Cyrano de Bergerac (utwór dramatyczny) Edmond Rostand, reż. Włodzimierz Bielicki – przekład (Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego, Wałbrzych)
  • 20 V 1995: Miłość do trzech pomarańczy Carlo Gozzi, reż. Joanna Łupinowicz – opracowanie tekstu (Teatr Lalek Guliwer, Warszawa)
  • 15 X 1995: Miłość do trzech pomarańczy Carlo Gozzi, reż. Tomasz Kowalski – adaptacja (Teatr Miejski, Gdynia)
  • 21 I 1996: Ptaszek Zielonopióry Carlo Gozzi, reż. Piotr Cieplak – przekład (Teatr Dramatyczny, Warszawa).

Telewizja

Początki

Za debiut można uznać jej występ 10 grudnia 1956 r. na scenie Teatru Telewizji, w roli głównej, w sztuce Georga Büchnera Woyzeck, w reżyserii Aleksandra Korewy[4].

lata 60.

lata 70. i 80.

  • 16 XI 1970: Rzecz listopadowa (Studium) Ernest Bryll, reż. Zbigniew Kuźmiński – jako żona kierownika
  • 5 I 1973: Kto winien? J. Makowiecki i O. Missuna, reż. Jan Bratkowski – jako Leokadia Toporek
  • 10 I 1977: Król G. Caillavet i R. Flers, reż. Edward Dziewoński – jako Inspektorowa
  • 23 II 1981: Cyrano de Bergerac (utwór dramatyczny) Edmond Rostand, reż. Krzysztof Zaleski – przekład.

Film

Debiut na ekranie kinowym miał miejsce 25 stycznia 1954 r.: Przygoda na Mariensztacie komedia obyczajowa, reż. Leonard Buczkowski – jako murarka Zosia Bonecka[1]. Inne filmy z udziałem Walter wymieniono poniżej:

Utwory

  • Miłość do trzech pomarańczy (premiera: 14 II 1971 – poznański Teatr Nowy)[6]

Przebieg pracy

W trakcie swej 49-letniej kariery aktorskiej współpracowała z 24 teatrami z: Gdyni, Gdańska, Łodzi, Szczecina, Lublina, Wrocławia, Kalisza, Krakowa, Białegostoku, Jeleniej Góry, Tarnowa, Wałbrzycha i Warszawy (9)[7].

Śmierć

Aktorka zmarła w wieku niespełna 74 lat. Została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera nr: A12-4-4)[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c Joanna Walter [online], FilmPolski [dostęp 2020-11-01]  (pol.).
  2. ↑ Jak wam się podoba, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2020-11-01] .
  3. ↑ Polona [online], polona.pl [dostęp 2020-11-01] .
  4. ↑ Woyzeck, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2020-11-01] .
  5. ↑ Nowy Don Kiszot – Wikiźródła, wolna biblioteka [online], pl.wikisource.org [dostęp 2020-11-01] .
  6. ↑ Miłość do trzech pomarańczy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (sztuki). [dostęp 2020-11-01] .
  7. ↑ Joanna Walter, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [dostęp 2020-11-01] .

Linki zewnętrzne

  • VIAF: 301757239
  • PLWABN: 9810575016205606
Identyfikatory zewnętrzne:
  • FilmPolski.pl: 113640