Filip Juliusz

Filip Juliusz
Ilustracja
ilustracja herbu
książę wołogoski
Okres

od 1592 (1603)
do 1625

Poprzednik

Ernest Ludwik

Następca

Bogusław XIV

książę bardowsko-nowopolski
Okres

od 1605
do 1625

Poprzednik

Bogusław XIII

Następca

Bogusław XIV

Dane biograficzne
Dynastia

Gryfici

Data i miejsce urodzenia

27 grudnia 1584
Wolgast

Data i miejsce śmierci

6 lutego 1625
Wolgast

Miejsce spoczynku

kościół św. Piotra w Wolgast

Ojciec

Ernest Ludwik

Matka

Zofia Jadwiga

Żona

Agnieszka

Filip Juliusz (ur. 27 grudnia 1584[1] w Wołogoszczy, zm. 6 lutego 1625, tamże[2]) – od 1592 książę wołogoski (do 1603 pod opieką stryja Bogusława XIII), od 1605 książę na Bardzie i Franzburgu, od 1623 koadiutor biskupstwa kamieńskiego, syn Ernesta Ludwika z dynastii Gryfitów.

Życie i panowanie

Urodził się jako trzecie dziecko, a zarazem pierwszy syn księcia wołogoskiego Ernesta Ludwika i Zofii Jadwigi, księżniczki brunszwickiej[3]. Imiona otrzymał po swoich dziadach, tj. Filip – ze strony ojca (Filip I) i Juliusz – ze strony matki (Juliusz). Po śmierci ojca w 1592 odziedziczył władzę w księstwie, jednak aż do 1603 pozostawał pod opieką swego stryja, Bogusława XIII. W 1605 otrzymał od niego również Bardo i Franzburg[3][4][5].

Po przejęciu samodzielnej władzy książę spotkał się z niezadowoleniem szlachty pomorskiej, która od dłuższego czasu ograniczała hegemonię miast na Pomorzu Zachodnim. Pod naciskiem szlachty i stanów pomorskich zgodził się na przyznanie na ich rzecz nowych przywilejów, mimo że borykał się z poważnymi trudnościami finansowymi[3][5].

Książę wziął ślub 25 czerwca 1604[6] w Cölln pod Berlinem, wybranką zaś była margrabianka brandenburska, Agnieszka z dynastii Hohenzollernów[5]. Wesele w Wołogoszczy odbyło się dwa tygodnie później – 10 lipca, w momencie gdy panna młoda została odprowadzona do męża przez rodzinę[4].

Książę wiele podróżował. Odwiedził (w latach 1602-1603) Niemcy, Francję, Anglię — w której był ponownie w 1619, Szwajcarię i Włochy, podróżował też po wschodnich rubieżach CesarstwaMeklemburgii oraz Saksonii. W 1612 był na Litwie, w Inflantach, Prusach i w Polsce. Danię odwiedził w 1615, a cztery lata później północne Niemcy (Hamburg, Oldenburg, Brema) oraz Fryzję Wschodnią i Niderlandy[4].

W czerwcu 1623 jego brat stryjeczny Bogusław XIV uczynił go swoim koadiutorem w biskupstwie kamieńskim. W tym okresie książę planował zastawienie wyspy Rugii królowi duńskiemuChrystianowi IV, jednak przedsięwzięcie to nie doszło do skutku wobec zdecydowanego sprzeciwu Bogusława XIV. Filip Juliusz zmarł bezpotomnie, w wieku lat czterdziestu, po długiej chorobie 6 lutego 1625 w Wołogoszczy[4]. Spoczął w tamtejszym kościele parafialnym pod wezwaniem św. Piotra 6 maja 1625, a cynowy sarkofag, w którym został pochowany został później obrabowany. Po nim księstwo wołogoskie odziedziczył ostatni żyjący męski przedstawiciel rodu Gryfitów – Bogusław XIV[5][7].

Genealogia

Filip I wołogoski
ur. 14/15 VII 1515
zm. 14 II 1560
Maria saska
ur. 15 XII 1516
zm. w okr. 5–7 I 1583
Juliusz
ur. 29 VI 1528
zm. 3 V 1589
Jadwiga
ur. ?
zm. 1602
         
     
  Ernest Ludwik
ur. 1 XI 1545
zm. 17 VI 1592
Zofia Jadwiga
ur. 1 XII 1561
zm. 30 I 1631
     
   
Filip Juliusz
(ur. 27 XII 1584, zm. 6 II 1625)

Przypisy

  1. Wszystkie daty dzienne podane są według kalendarza juliańskiego. Przy przeliczaniu na daty kalendarza gregoriańskiego należy dodać 10 dni. Zob. daty nowego i starego porządku.
  2. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 478-479.
  3. a b c J.W. Szymański, Książęcy ród Gryfitów, s. 206.
  4. a b c d E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, s. 478.
  5. a b c d K. Kozłowski, J. Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, s. 131.
  6. Niektóre źródła datują zaręczyny na 18 lutego, a ślub na 24 czerwca. Spotykana jest również data 5 lipca. Por. E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, T. II, ss. 207, 209.
  7. J.W. Szymański, Książęcy ród Gryfitów, s. 207.

Bibliografia

Opracowania

  • KazimierzK. Kozłowski KazimierzK., JerzyJ. Podralski JerzyJ., Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985, ISBN 83-03-00530-8, OCLC 189424372 .
  • Rymar E., Rodowód książąt pomorskich, T. II, Szczecin 1995, ISBN 83-902780-0-6.
  • EdwardE. Rymar EdwardE., Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056 .
  • Szymański J.W., Książęcy ród Gryfitów, Goleniów – Kielce 2006, ISBN 83-7273-224-8.

Literatura dodatkowa (online)

  • Madsen U., Philipp Julius (niem.), [dostęp 2012-03-31].
  • Pyl T., Philipp Julius, Herzog von Pommern-Wolgast (niem.), [w:] NDB, ADB Deutsche Biographie (niem.), [dostęp 2012-03-31].
  • p
  • d
  • e
Księstwo pomorskie
Pierwszy podział księstwa
Księstwo dymińskie
Księstwo szczecińskie
Księstwo sławieńskie
Zjednoczone księstwo pomorskie
Drugi podział księstwa
Księstwo szczecińskie
Księstwo wołogoskie
Księstwo szczecineckie
Księstwo bardowskie
Księstwo słupskie
Księstwo stargardzkie
Zjednoczone księstwo pomorskie
Trzeci podział księstwa
Księstwo szczecińskie
Księstwo darłowskie
Księstwo wołogosko-słupskie
Księstwo bardowskie
Zjednoczone księstwo pomorskie
  • ISNI: 0000000110498285
  • VIAF: 29966605
  • GND: 104327235
  • SUDOC: 231730896
  • PLWABN: 9810665533305606
  • NUKAT: n2010053766
  • WorldCat: viaf-29966605