Emanuel Konstanty Imiela

Emanuel Konstanty Imiela

Karol Dym

Data i miejsce urodzenia	10 marca 1888 Lipiny, Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce śmierci	25 kwietnia 1953 Stalinogród, Polska Rzeczpospolita Ludowa
Narodowość	polska
Język	polski
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Emanuel Konstanty Imiela, ps. „Karol Dym” (ur. 10 marca 1888 w Lipinach^[a][1], zm. 25 kwietnia 1953 w Stalinogrodzie) – górnośląski pisarz, urzędnik państwowy, działacz oświatowy i plebiscytowy.

Życiorys

Urodził się w robotniczej rodzinie Józefa i Teresy z Cieślików^[1], we wsi Lipiny, która w wyniku urbanizacji stała się obecną dzielnicą Świętochłowic. W latach 1902–1906 uczęszczał do francuskiego gimnazjum się w Lucernie w Szwajcarii. W 1906 po śmierci ojca wrócił do kraju i podjął pracę we „Friedenshütte” (huta Pokój) w Nowym Bytomiu. W 1907 wyjechał do Krakowa i tam wstąpił do nowicjatu oo. pijarów. Jednak już rok później, bo w 1909, opuścił zakon. W 1912 zdał maturę. W latach 1912–1914 studiował romanistykę i germanistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Wybuch I wojny światowej zastał go na Podolu, gdzie podczas ferii pracował jako nauczyciel prywatny. Został internowany i wysłany do Tambowa, gdzie przebywał do 1918. W 1917 wydał pracę Śląsk Pruski, zawierającą informacje o przeszłości Górnego Śląska i aktualną problematykę społeczno-gospodarczą. W lipcu 1917 został członkiem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Moskwie^[2].

W grudniu 1918 wrócił na Górny Śląsk, by organizować rady ludowe w rejencji opolskiej. Po upadku I powstania śląskiego opuścił Górny Śląsk i wyjechał do Poznania, gdzie kontynuował studia. W listopadzie 1919 wrócił jednak na Górny Śląsk, gdzie organizował Związek Nauczycieli Górnoślązaków. W 1920 wrócił do Świętochłowic, gdzie z polecenia Wojciecha Korfantego organizował polskie szkoły i seminaria nauczycielskie. W okresie powstań tworzył patriotyczne wiersze. Krytycy zwracali uwagę, że Imiela jest bowiem dla Górnego Śląska tem samem, czem ks. Grim dla Cieszyńskiego^[3].

Od 1922 pracował w administracji szkolnej w Katowicach jako pracownik Wydziału Oświecenia Publicznego w Urzędzie Wojewódzkim Śląskim, gdzie w 1938 przeszedł na emeryturę. Angażował się również działalność kulturalną; w latach 1922–1931 był prezesem Związku Kół Śpiewaczych, członkiem rady miasta Katowic, komitetu organizacyjnego Śląskiego Towarzystwa Literackiego, wiceprezesem Związku Artystyczno-Literackiego na Górnym Śląsku i innych. W 1939 zastał go tam wybuch II wojny światowej. W czasie okupacji odmówił podpisania volkslisty, a także prowadził tajne nauczanie^[4]. Działał także społecznie i kontynuował pracę literacką.

Po wojnie, wrócił do pracy pedagogicznej i literackiej. Od 1946 był członkiem Związku Literatów Polskich. W latach 1945–1952 pracował jako nauczyciel.

Ordery i odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (24 kwietnia 1946)^[5]
• Srebrny Krzyż Zasługi (11 stycznia 1928)^[6]
• Srebrny Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935)^[7]

Ważniejsze utwory

• „Śląsk Pruski” (1917)
• „Hymn powstańczy” (1919)
• „Górnośląski bajki i satyry” (1922)
• „Stara wieża” (1931)
• „Zaklęta Królewna” (1934)
• „Tajemnica Twardonia” (1936)
• „Klara” (1951)

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• „Encyklopedia powstań śląskich”, Instytut Śląski w Opolu, Opole 1982, s. 178, hasło „Imiela Emanuel Konstanty”.
• MarianM. Piegza MarianM., Patroni Świętochłowickich ulic, Świętochłowice: Agencja Wydawniczo-Reklamowa 'map", 2005, ISBN 83-919630-6-3, OCLC 69447908 .brak strony (książka)