Armata morska 381 mm Mark I

Działa 381 mm Mark I przed Imperial War Museum w Londynie
Pancernik HMS „Royal Oak” – widoczne wieże dział 381 mm
Animacja ukazująca schemat ładowania i strzału działa pancernika. Pociski oraz ładunki miotające dostarczane są z magazynów w głębi kadłuba. Wieża spoczywa na barbecie (zaznaczonej czerwonym przekrojem), elementy zaznaczone na niebiesko obracają się wraz z wieżą

Armata morska 381 mm (BL 15 inch Mk I naval gun) – brytyjska armata morska, pierwsza angielska armata o kalibrze 381 mm (15 cali). Najdłużej używane działo w historii Floty Brytyjskiej (Royal Navy), było w służbie w latach 1913-1959.

Długość lufy wynosiła 42 kalibry (15 cali x 42 = 630 cali). Z armat tego typu wystrzeliwano pociski o masie 871 kg z prędkością wylotową 785 m/s. Maksymalny kąt podniesienia lufy dział stosowanych na okrętach wynosił podczas I wojny światowej 20°, co dawało zasięg 21 702 m, a po modyfikacji przed II wojną światową – 30°, co dawało zasięg 29 720 m[1]. Używane było także na stanowiskach artylerii nadbrzeżnej w Singapurze i Wanstone koło Dover, co pozwalało na większy kąt podniesienia lufy i stosowanie mocniejszych ładunków, co z kolei zwiększało donośność pocisków do ponad 40 km[1]. Lufa z zamkiem ważyła 100 ton.

Użycie

Armaty te były używane na kilku typach pancerników i monitorów od 1915 r. do ostatniego (zbudowanego) brytyjskiego pancernika HMS „Vanguard”. Razem były w nie uzbrojone 22 okręty[2].

Okręty uzbrojone w armaty 381 mm Mark I:

  • Pancerniki typu Queen Elizabeth – pięć okrętów po osiem dział każdy
  • Pancerniki typu Revenge – pięć okrętów po osiem dział każdy
  • Krążowniki liniowe typu Renown – dwa okręty po sześć dział każdy
  • krążownik liniowy HMS „Hood” – osiem dział
  • Krążowniki liniowe typu Courageous – dwa okręty po cztery działa każdy
  • Monitory typu Erebus – dwa okręty po dwa działa każdy
  • Monitory typu Marshal Ney – dwa okręty po dwa działa każdy
  • Monitory typu Roberts – dwa okręty po dwa działa każdy
  • Pancernik HMS „Vanguard” – osiem dział (wziętych z przebudowanych „Courageous” i „Glorious”)

Produkcja

W latach 1912-1918 wyprodukowano 184 działa (oraz 2 prototypowe) i 58 wież[1], niektóre z nich były zdejmowane z okrętów, odnawiane i montowane ponownie na okręty

  • Armstrong Whitworth, Elswick, Newcastle: 34
  • Armstrong Whitworth, Openshaw, Manchester: 12.
  • William Beardmore & Company, Parkhead, Glasgow: 37
  • Coventry Ordnance Works, Coventry: 19
  • Royal Arsenal, Woolwich: 33
  • Vickers Limited, Sheffield: 49

Dwa działa, jedno dawniej z HMS „Ramillies” i jedno z HMS „Resolution” są wystawione na zewnątrz Imperial War Museum w Londynie

Przypisy

  1. ↑ a b c British 15"/42 (38.1 cm) Mark I w serwisie http://www.navweaps.com
  2. ↑ „Abercrombie”, „Barham”, „Courageous”, „Erebus”, „Glorious”, „Hood”, „Malaya” „Marshal Ney”, „Marshal Soult”, „Queen Elizabeth”, „Ramilles”, „Renown”, „Repulse”, „Resolution”, „Revenge”, „Roberts”, „Royal Oak”, „Royal Sovereign”, „Terror”, „Valiant”, „Vanguard” i „Warspite”

Linki zewnętrzne

Zobacz multimedia związane z tematem: Armata morska 381 mm Mark I
  • Informacje na stronie Naval Weapons (ang.)
  • Strona pancernika HMS „Vanguard” z opisem dział (ang.)
  • Działa w pobliżu Imperial War Museum. collections.iwm.org.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-27)]. (ang.)