Ryzen

AMD Ryzen
Ryzen 5 2600
Registerbreedte 64 bits
Ontwerper AMD
Fabrikant TSMC, GlobalFoundries
Begonnen in 2017
Instructieset x86-64
Microarchitectuur Zen, Zen+, Zen 2, Zen 3
Aantal kernen 4 tot 64
Sockets AM4
Details
Voorganger AMD FX
Portaal  Portaalicoon   Informatica

Ryzen is een serie van x86-64 microprocessors van de Amerikaanse chipfabrikant AMD die in februari 2017 werd geïntroduceerd.[1]

Beschrijving

De Ryzen is gebaseerd op de Zen-microarchitectuur, een codenaam van AMD, en opvolger van de AMD FX-serie chips. De processoren zijn in staat om een maximale klokfrequentie te behalen van 4,9 GHz (boost-functie) en bevatten tot wel 16 processorkernen (cores).

Ryzen is met name een belangrijke chip voor AMD omdat het een geheel nieuw ontwerp betreft. AMD wilde hiermee terugkeren naar de high-end desktopmarkt voor processoren, een segment waar men enkele jaren afwezig was.[2] Deze markt wordt ingenomen door AMD's enige concurrent Intel.[3]

Generaties

Bij elke nieuwe generatie in de Ryzen-familie wordt er een nieuwe microarchitectuur ontwikkeld. Bij kleine veranderingen krijgt de bestaande codenaam een +, terwijl grote of radicale veranderingen in de architectuur een nieuw getal krijgen. Ryzen 4000 is dezelfde generatie als Ryzen 3000 als je het bekijkt vanuit het architectuur-perspectief. Het verschil is dat Ryzen 4000 alleen APU's (processoren met geïntegreerde GPU) en laptop-CPU's zijn, en Ryzen 3000 alleen desktop-CPU's zijn.

Overzicht van AMD's Zen-architecturen
Generatie Introductiedatum Microarchitectuur Maximale klok TDP Opmerkingen
Ryzen 1000 februari 2017 Zen 4,2 GHz 65-180 W
Ryzen 2000 april 2018 Zen+ 4,4 GHz 45-250 W
Ryzen 3000 mei 2019 Zen 2 4,7 GHz 65-280 W
Ryzen 4000 juni 2020 Zen 2 4,4 GHz 15-65 W APU's en laptop
Ryzen 5000 oktober 2020 Zen 3 4,9 GHz 65-105 W
Ryzen 7000 september 2022 Zen 4 5,7 GHz 105-170 W

Veranderingen per generatie

Zen "Summit Ridge"

  • GlobalFoundries 14 nm FinFET-procedé
    • Betere efficiëntie tegenover voorganger
  • IPC-verbeteringen tegenover voorganger tot 52%
  • Verdubbeling in threads tegenover Bulldozer
  • Nieuwe geheugencontroller
    • Ondersteuning voor DDR4-2666 geheugen
    • Twee (Ryzen), vier (Ryzen Threadripper) of acht (Epyc) geheugenkanalen
    • Onofficiële ondersteuning voor ECC-geheugen op Ryzen en Ryzen Threadripper
  • Verlaagde kloksnelheden voor lager stroomverbruik
  • Nieuwe AM4-socket

De uiteindelijke prestaties zijn tot ongeveer 40% gestegen tegenover zijn voorganger.[4]

Zen+ "Pinnacle Ridge"

  • GloFo 12nm
  • IPC-verbeteringen van ongeveer 3% tegenover Zen 1
  • Iets hogere kloksnelheden
  • Verbeterde geheugencontroller t.o.v. Zen 1
    • Snelheden van DDR4 tot 2933 MHz

De uiteindelijke prestaties zijn gestegen met ongeveer 18% vergeleken met Zen 1.[5]

Zen 2 "Matisse"

  • TSMC 7nm (CCD) GloFo 12nm (IO-die)
    • Sterk verbeterde efficiëntie
  • Nieuw 'chiplet' design met twee Core Chiplet Dies en een IO-die
    • Meer kernen aan de top van de line-up, Ryzen gaat nu tot 16 kernen op AM4 en Threadripper/Epyc tot 64 kernen
  • Verdubbeling van de cache
  • Compleet nieuwe geheugencontroller op de IO-die
    • Snelheden van DDR4 tot 3200 MHz
  • Hogere kloksnelheden
  • IPC verbeteringen van ongeveer 25% tegenover Zen+

De prestaties zijn uiteindelijk toegenomen met ongeveer 21% tegenover Zen+.[6]

Zen 2 "Matisse Refresh"

  • Hogere kloksnelheden op de XT-modellen (tot 4,7 GHz op de 3800XT en 3900XT)

De prestaties zijn met ongeveer 10% verbeterd.[7]

Zen 3 "Vermeer"

  • Nieuwe kern lay-out, de Core Complexes zijn verdwenen waardoor iedere chiplet acht kernen heeft in plaats van een 4+4 setup, wat de latency en dus prestaties ten goede komt
    • De cache is nu beschikbaar voor alle acht kernen in een chiplet en niet langer opgedeeld in 16 MB per vier kernen/Core Complexes
  • Resizable BAR (Base Adress Register) support, of zoals AMD het noemt: Smart Access Memory
    • Dit zorgt ervoor dat een Ryzen 3000- of 5000-processor in combinatie met een 400- of 500-seriemoederbord volledig toegang kan krijgen tot het beschikbare videogeheugen van een AMD Radeon RX 6000- of Nvidia Ampere-videokaart. SAM geeft een prestatieverbetering van 0 tot 10%, aldus AMD zelf
  • IPC-verbeteringen van ongeveer 19% tegenover Zen 2
  • Hogere kloksnelheden tot 4,9 GHz, 5 GHz plus gemeld in de praktijk[8]

De uiteindelijke verbetering in prestaties zijn ongeveer 20% tegenover Zen 2 refresh.[9]

*Alle 'verbeteringen in prestaties' zijn single-core.

Lijst van Ryzenprocessoren

Specificaties AMD Ryzen series
Model Kernen / Threads Kloksnelheid Boost Cache TDP Microarchitectuur Gelanceerd Opmerkingen
AMD Ryzen 9 5950X 16 / 32 3,4 GHz 4,9 GHz 72 MB 105 watt Zen 3 2020
AMD Ryzen 9 5900X 12 / 24 3,7 GHz 4,8 GHz 70 MB 105 watt
AMD Ryzen 7 5800X 8 / 16 3,8 GHz 4,7 GHz 36 MB 105 watt
AMD Ryzen 5 5600X 6 / 12 3,7 GHz 4,6 GHz 35 MB 65 watt
AMD Ryzen 9 3950X 16 / 32 3,5 GHz 4,7 GHz 72 MB 105 watt Zen 2 2019
AMD Ryzen 9 3900XT 12 / 24 3,8 GHz 4,7 GHz 70 MB 105 watt Zen 2 Refresh 2020
AMD Ryzen 9 3900X 12 / 24 3,8 GHz 4,6 GHz 70 MB 105 watt Zen 2 2019
AMD Ryzen 9 3900 12 / 24 3,1 GHz 4,3 GHz 64 MB 65 watt OEM
AMD Ryzen 7 3800XT 8 / 16 3,9 GHz 4,7 GHz 64 MB 105 watt Zen 2 Refresh 2020
AMD Ryzen 7 3800X 8 / 16 3,9 GHz 4,5 GHz 32 MB 105 watt Zen 2 2019
AMD Ryzen 7 3700X 8 / 16 3,6 GHz 4,4 GHz 32 MB 65 watt
AMD Ryzen 5 3600XT 6 / 12 3,8 GHz 4,5 GHz 32 MB 95 watt Zen 2 Refresh 2020
AMD Ryzen 5 3600X 6 / 12 3,8 GHz 4,4 GHz 32 MB 95 watt Zen 2 2019
AMD Ryzen 5 3600 6 / 12 3,6 GHz 4,2 GHz 32 MB 65 watt
AMD Ryzen 5 3500X 6 / 6 3,6 GHz 4,1 GHz 32 MB 65 watt
AMD Ryzen 5 3500 6 / 6 3,6 GHz 4,1 GHz 32 MB 65 watt
AMD Ryzen 3 3300X 4 / 8 3,8 GHz 4,3 GHz 16 MB 65 watt Enige Zen 2 CPU naast de APU's met een enkele CCX
AMD Ryzen 3 3100 4 / 8 3,6 GHz 3,9 GHz 16 MB 65 watt 2020
AMD Ryzen 7 2700X 8 / 16 3,7 GHz 4,3 GHz 16 MB 65 watt Zen+ 2018
AMD Ryzen 7 2700 8 / 16 3,2 GHz 4,1 GHz 16 MB 65 watt
AMD Ryzen 5 2600X 6 / 12 3,6 GHz 4,2 GHz 16 MB 95 watt
AMD Ryzen 5 2600 6 / 12 3,4 GHz 3,9 GHz 16 MB 65 watt
AMD Ryzen 5 2500X 4 / 8 3,6 GHz 4,0 GHz 8 MB 95 watt OEM
AMD Ryzen 3 2300X 4 / 4 3,5 GHz 4,0 GHz 8 MB 65 watt OEM
AMD Ryzen 7 1800X 8 / 16 3,6 GHz 4,0 GHz 16 MB 95 watt Zen 2017
AMD Ryzen 7 1700X 8 / 16 3,4 GHz 3,8 GHz 16 MB 95 watt
AMD Ryzen 7 1700 8 / 16 3,0 GHz 3,7 GHz 16 MB 65 watt
AMD Ryzen 5 1600X 6 / 12 3,3 GHz 3,7 GHz 16 MB 95 watt
AMD Ryzen 5 1600 6 / 12 3,2 GHz 3,6 GHz 16 MB 65 watt Zen/+ Eind 2019 heruitgebracht als 1600 AF geproduceerd op GloFo 12 nm
AMD Ryzen 5 1500X 4 / 8 3,5 GHz 3,7 GHz 16 MB 65 watt Zen
AMD Ryzen 5 1400 4 / 8 3,2 GHz 3,4 GHz 8 MB 65 watt
AMD Ryzen 3 1300X 4 / 4 3,4 GHz 3,9 GHz 8 MB 65 watt
AMD Ryzen 3 1200 4 / 4 3,1 GHz 3,4 GHz 8 MB 65 watt Zen/+ In april 2020 heruitgebracht als 1200 AF, geproduceerd op GloFo 12 nm

Externe link

  • (en) Officiële website
Bronnen, noten en/of referenties
  1. (en) AMD Ryzen Officially Launched Wccftech, 22 februari 2017
  2. (en) AMD Continues Their 2017 Momentum Forbes, 8 januari 2018
  3. (en) Distribution of Intel and AMD x86 CPU's Statista, geraadpleegd op 10 december 2020.
  4. (en) AMD FX-9590 vs. AMD Ryzen 7 1700X - Benchmark and Specs. www.cpu-monkey.com. Gearchiveerd op 8 februari 2021. Geraadpleegd op 8 februari 2021.
  5. (en) AMD Ryzen 7 2700X vs. AMD Ryzen 7 1700X - Benchmark and Specs. www.cpu-monkey.com. Gearchiveerd op 8 februari 2021. Geraadpleegd op 8 februari 2021.
  6. (en) AMD Ryzen 7 2700X vs. AMD Ryzen 9 3900X - Benchmark and Specs. www.cpu-monkey.com. Gearchiveerd op 2 november 2022. Geraadpleegd op 8 februari 2021.
  7. (en) AMD Ryzen 9 3900XT vs. AMD Ryzen 9 3900X - Benchmark and Specs. www.cpu-monkey.com. Gearchiveerd op 3 december 2020. Geraadpleegd op 8 februari 2021.
  8. Dr Ian Cutress, Andrei Frumusanu, AMD Zen 3 Ryzen Deep Dive Review: 5950X, 5900X, 5800X and 5600X Tested. www.anandtech.com. Gearchiveerd op 7 maart 2021. Geraadpleegd op 11 maart 2021.
  9. (en) AMD Ryzen 9 5900X vs. AMD Ryzen 9 3900XT - Benchmark and Specs. www.cpu-monkey.com. Gearchiveerd op 28 september 2021. Geraadpleegd op 8 februari 2021.
· · Sjabloon bewerken
AMD-processors
pre-x86:Am9080 · Am2900 · Am29000 (Berkeley RISC) · Alchemy (MIPS32)
x86-instructieset (16 bit):Am286
x86-32 / IA-32-architectuur (32 bit):Am386 · Am486 · Am5x86 · K5 · K6 · K6-2 · K6-III · Duron · Athlon · Athlon XP/MP · Geode
x86-64-instructieset (64 bit):Sempron · Athlon 64 (Athlon 64 X2) · Phenom · Turion · Phenom II · Athlon II · Opteron · AMD FX
Huidige:x86-64: AMD APU · Ryzen · Epyc · Ryzen/Epyc Embedded · Threadripper
Lijsten:AMD-chipsets · AMD-sockets · Duron · Athlon · Athlon XP · Athlon 64 · Athlon X2 · Sempron · Phenom · Turion · Opteron · APU · FX
Microarchitecturen:K5 · K6 · K7 · K8 · K9 · K10 · Bobcat (Low power) · Jaguar (Low power) · Puma (Low power) · Bulldozer (Piledriver · Steamroller · Excavator) · K12 · Zen
· · Sjabloon bewerken
AMD:K5 · K6 · Athlon · Athlon 64 · Athlon 64 X2 · Athlon II · Athlon XP · Duron · Opteron · Phenom · Phenom II · Ryzen · Sempron
Atmel:AVR
DEC:Alpha
Hudson:Soft HuC6280
IBM:POWER5 · POWER6
Intel:8051 · Gulftown · 4004 · 4040 · 8008 · 8080 · 8085 · 8086 · 8088 · 80186 · 80188 · 80286 · 80386 · 80486 ·Atom · Celeron · Core · Core 2 · Core 2 Quad · Core i3 · Core i5 · Core i7 · Core i9 · i860 · i960 · Itanium · Itanium 2 · Xeon
Intel Pentium:4 · D · Extreme Edition · II · III · M · MMX · Pro
MOS:6502 · WDC 65816 · WDC 65C02
Motorola:Coldfire · Dragonball · 68000 · 68008 · 68010 · 68012 · 68020 · 68030 · 68040 · 68060 · 68851 · 68881
NEC:µPD780C · V20 · V30
Sony:Cell
Zilog:Z80 · Z180 · Z280 · Z380 · Z800 · eZ80 · Z8000 · Z80000 · ASCII R800 · Sharp LH-0080 · U880 · Hitachi HD64180
Xilinx:MicroBlaze
Instructiesets:ARM · M6800 · x86 · 8080&Z80 · RISC-V