Enstatiet

Mineraal

Chemische formule

MgSiO₃

Kleur

wit, geelgroen, bruin of grijs

Streepkleur

grijs

Hardheid

5,5

Gemiddelde dichtheid

3,2 kg/dm³

Glans

glas- tot parel

Opaciteit

doorschijnend tot opaak

Breuk

bros

Splijting

duidelijk [110] en [010]

Kristaloptiek

Kristalstelsel

monoklien en orthorombisch

Brekingsindices

1,65 - 1,679

Dubbele breking

0,0090 - 0,0110

Overige eigenschappen

Radioactiviteit

geen

Magnetisme

sterk magnetisch

Lijst van mineralen

Portaal

Aardwetenschappen

De pyroxenen (inosilicaten) enstatiet met molecuulformule MgSiO₃ en ferrosiliet (Fe²⁺SiO₃) vormen een complete vaste oplossingsreeks en zijn veel voorkomende gesteentevormende mineralen in stollings- en metamorfe gesteenten, en ook in meteorieten.

De tussenliggende compositie, met magnesium en ijzer²⁺ (Mg,Fe)SiO₃ is ook bekend onder de naam hyperstheen, maar deze naam is officieel niet meer in gebruik en vervangen door enstatiet of ferrosiliet.

Eigenschappen

Enstatiet en de andere orthorombische pyroxenen verschillen van de monokliene door hun optische eigenschappen zoals uitdoving en pleochroïsme. De kristallen hebben een duidelijke splijting volgens de kristalvlakken [110] en [010]. Enstatiet is wit, grijs, groenig of bruin. De hardheid is 5,5 en de massadichtheid is 3,2 kg/dm³.

Naam

De naam van het mineraal enstatiet is afgeleid van Oudgrieks ἐνστάτης, enstatēs, dat tegenstander of tegenhanger betekent. Het is zo genoemd omdat het het magnesium-houdende eindlid van de serie met ferrosiliet vormt. De brons-bruine variëteit van enstatiet wordt bronziet genoemd.

Voorkomen

Kristallen enstatiet worden in steen- en ijzermeteorieten gevonden, bijvoorbeeld in een meteoriet die in de buurt van Breitenhach in het Ertsgebergte, Bohemen is neergekomen. Grote kristallen, tot 30 centimeter lengte, worden in schistlagen gevonden met mica die apatietaders doorsnijden in de apatietmijn van Kjorrestad, bij Brevig in het zuiden van Noorwegen. Individuele kristallen worden zelden gevonden, omdat het mineraal in stollingsgesteenten voorkomt of in mantelgesteenten als peridotiet en pyroxeniet. Door verwering van die gesteenten ontstaat het mineraal serpentijn. Kleine kristallen worden in uitvloeiingsgesteenten als trachieten en andesieten gevonden. De typelocatie van enstatiet is niet nader gedefinieerd.